Dudakta Uçuk Neden Çıkar ve Nasıl Geçer?

Daha önce hiç, en olmaması gereken zamanlarda dudağınızda kaşıntılı, yanan bir uçuk çıkmaya başladığını fark ettiniz mi? Cevabınız evet ise bunun bir tesadüf ya da kötü şans işareti olmadığını belirtelim. Yetişkinlerin büyük kısmı, dudaktaki uçuklara neden olan bir virüs olan herpes simpleks’e maruz kalmıştır ve bu virüs fiziksel, duygusal stres altında olduğunuzda yeniden etkinleşir.

Dudaktaki uçuklarla ilgili kötü haber ise buna bir kez sahip olduğunuzda, yaklaşık 1-2 haftalık bir iyileşme süresi gerekmesi. Bu da onu önlemenin çok önemli olduğu anlamına geliyor. Peki, dudakta uçuk neden çıkar? Uzmanlar uçukların uykusuzluk, yorgunluk, soğuk algınlığı, grip gibi bir hastalıktan sonra ve güneş ışığına maruz kalma ile aktive olabileceğini söylüyor.

Herpes virüsü, bir diğer ifadeyle dudakta uçuk hakkında daha fazlasını keşfetmek için okumaya devam edin.

Dudakta uçuk nedir?

Dudakta uçuk, ağzın yakınında veya dudakta oluşan kırmızı, içi sıvı dolu kabarcıklar olarak tanımlanabilir. Uçuk nadiren parmaklarda, burunda ve ağız içinde de görülebilir. Genelde yamalar halinde bir araya toplanırlar. Uçuğun iyileşmesi 1-2 hafta veya daha uzun sürebilir.

Dudakta uçuğa yaygın olarak herpes simpleks adı verilen bir virüs neden olur. Öpüşme gibi yakın temas yoluyla insandan insana bulaşabilir. Yaralar, görünür olmadıklarında bile bulaşıcıdır.

Dudakta uçuğun aslında kesin bir tedavisi bulunmuyor ve çoğu zaman bir uyarı vermeden tekrar edebilir. Uçukları tedavi etmek ve önlemek için bazı ilaçlar kullanılabilir.

Dudakta uçuk neden çıkar?

Dudak neden uçuklar? Yukarıda da belirttiğimiz gibi uçuklara herpes simpleks virüsü neden olur. Herpes simpleks virüsünün iki türü bulunur: Herpes simpleks tip 1 virüsü (HSV-1), genelde uçuklara neden olan türdür; herpes simpleks tip 2 virüsü (HSV-2) ise sıklıkla genital uçukların nedeni olarak gösterilir. 

Dudakta uçuk görünmediğinde dahi yayılabilir, yani bu virüse sahip kişilerle temasa geçerek herpes simpleks virüsü kapabilirsiniz. Bu, öpüşme; ruj gibi kozmetikleri veya yiyecekleri paylaşma yoluyla olabilir. Herpes simpleks virüsünü bir kez kaptığınızda tedavi edilemese de yönetilebilir. Uçuğunuz iyileştikten sonra virüs vücudunuzda uykuda kalır. Virüs yeniden aktive olduğunda ise herhangi bir zamanda yeniden uçak çıkarabilirsiniz.

Dudakta uçuk belirtileri nelerdir?

Dudakta uçuk çıkmadan birkaç gün önce ilgili bölgede karıncalanma veya yanma hissi fark edebilirsiniz. Bu nokta tedaviye başlamak için en doğru zaman olarak bilinir. Ağrı oluştuğunda ise içi sıvı dolu, kırmızı bir kabarcık görürsünüz. Genelde dokunulduğunda hassas olur ve birden fazla kabarcık olabilir.

Dudak kenarında uçuk, dudak üstünde uçuk veya dudak içi uçuk 2 haftaya kadar kalacak ve kabuklanana kadar bulaşıcı olacaktır. İlk uçuğunuz, herpes simpleks virüsüne yakalandıktan sonra 20 gün kadar ortaya çıkmayabilir.

Dudakta uçuk nasıl geçer?

Dudak uçuğu tedavisi, yukarıda da belirttiğimiz gibi ne yazık ki yok. Yalnızca uçuk geliştiğinde onu iyileştirecek tedaviler uygulanabilir.

Merhemler ve kremler

Uçuklar rahatsız edici hale geldiklerinde ağrıyı kontrol edebilir ve antiviral merhemlerle iyileşmeyi destekleyebilirsiniz. Merhemler, uçuğun ilk belirtileri çıkar çıkmaz uygulandığında daha etkili olur. Genellikle 4-5 gün boyunca günde 4-5 kez uygulanmaları gerekir. Uçuk merhemleri konusunda doktorunuzun önerilerine bağlı kalabilir veya reçetesiz satılan kremlerden yardım alabilirsiniz.

İlaçlar

Dudakta uçuk problemi çeşitli oral antiviral ilaçlarla da tedavi edilebilir. Bu tür ilaçlar yalnızca reçete ile alınabilir. Uçukla ilgili sorunlar yaşıyorsanız doktorunuz düzenli olarak antiviral ilaçlar almanızı isteyebilir.

Dudaktaki uçuğa ne iyi gelir?

Uçuk konusunda en fazla merak edilenlerden biri de bu: Dudakta uçuk nasıl geçer evde uygulanabilecek tedaviler var mı? Dudaktaki uçuğa karşı uygulayabileceğiniz ev çözümlerini şu şekilde sıralayabiliriz:

• Dudakta uçuk semptomları, uçuğun üzerine buz uygulanarak hafifletilebilir. Ayrıca limon özü içeren bir dudak balsamı da bu konuda yardımcı olabilir.
• Aloe veranın da dudaktaki uçuğu rahatlattığı bilinmekte. Bunun için aloe vera jeli veya aloe veralı dudak kremini günde 3 kez uçuğun üzerine uygulayın.
• Vazelin, sık başvurulan bir seçenek olmasına rağmen uçuğu kesin olarak iyileştirmez ama rahatlatabilir. Aynı zamanda dış tahriş edici maddelere karşı koruyucu bir bariyer görevi görür.
• Cadı fındığı, uçuğun kurumasına ve iyileşmesine yardımcı olabilir. Plos One’da yayınlanan bilimsel bir çalışma, cadı fındığının uçukların yayılmasını önleyebilecek antiviral özelliklere sahip olduğunu gösterdi.
• Son olarak uçuklar için kullanacağınız krem, merhem veya ev ilaçlarını temiz bir pamuklu çubuk kullanarak uygulamayı unutmayın. Aksi takdirde uçuğun yayılmasına neden olabilirsiniz.

Dudakta uçuk patlarsa ne olur?

Dudakta uçuk genelde beş aşamadan geçer:

1. Aşama: Karıncalanma ve kaşıntı, kabarcıklar patlamadan yaklaşık 24 saat önce ortaya çıkar.
2. Aşama: Sıvı dolu kabarcıklar belirir.
3. Aşama: Kabarcıklar patlar, sızar ve ağrılı yaralar oluşur.
4. Aşama: Yaralar kurur, kaşınmaya ve çatlamaya başlar.
5. Aşama: Kabuk düşer ve uçuk iyileşir.

Görüldüğü gibi uçuğun patlaması aslında sürecin doğal bir parçası. Dolayısıyla uçuğun patlaması yavaş yavaş iyileşmekte olduğunu gösterir.

Dudakta uçuk bulaşıcı mıdır?

Dudakta uçuk bir virüsten kaynaklanır ve temasla bulaşır. Uçukların diğer insanlara bulaşmasını önlemek için ellerinizi sık sık yıkamalı ve başkalarıyla cilt temasından kaçınmalısınız. Dudak kremi, mutfak eşyaları gibi ağzınıza değen eşyaları uçuk sırasında başkalarıyla paylaşmadığınızdan emin olun.

Ayrıca tetikleyicilerinizi öğrenerek virüsün yeniden aktifleşmesini önlemeye yardımcı olabilirsiniz. Bunun için şu noktaları göz önünde bulundurun:

• Aşırı güneşe maruz kaldıktan sonra uçuk çıkıyorsa, güneşe çıkmadan önce çinko oksit dudak balsamı uygulayın.
• Stresli olduğunuzda uçuk çıkıyorsa meditasyon ve endişe günlüğü gibi stres yönetimi tekniklerinden yardım alın.
• Uçuğu olan birini öpmekten kaçının.

Dudakta uçuk tekrarlar mı?

Dudaktaki uçuk, herpes simpleks virüsünden kaynaklanıyorsa yaşam boyu tekrarlama ihtimalinden söz edilebilir. Mayo Clinic’e göre, dünyadaki yetişkinlerin %90’ı herpes simpleks tip 1 virüsüne sahip (*). Eğer vücudunuzda bu virüs varsa aşağıdaki risk faktörleri yeniden tekrarlamasına neden olabilir:

• Enfeksiyon, ateş veya soğuk algınlığı geçirmek
• Güneşe maruz kalmak
• Stres
• HIV/AIDS veya zayıflamış bağışıklık sistemi
• Regl
• Şiddetli yanıklar
• Egzama
• Kemoterapi

Ayrıca öpüşme, yiyecek veya içecekleri paylaşma veya diş fırçası ve tıraş bıçağı gibi kişisel bakım ürünlerini paylaşma yoluyla uçuğun sıvısıyla temas ederseniz, uçuğa yakalanabilirsiniz. Virüsü taşıyan birinin tükürüğü ile temas ederseniz, dudağınızda görünür kabarcıklar çıkmasa bile virüs kapmış olabilirsiniz.

Son olarak; dudaktaki uçuğun iyileşmesini sağlamanın en iyi yollarından biri, onu kendi haline bırakmak. Uçuğa dokunmak ve onu sıkmak sadece iyileştirme riskini artırmakla kalmaz, aynı zamanda enfeksiyonu vücudunuzun başka bölgelerine yaymanıza da neden olabilir.

Dudaktaki uçuklara bir virüs neden olduğu için mutlaka ilaçla-merhemle tedavi edilmeli. Uçuk tedavisi aynı zamanda dudağınıza dokunmaktan kaçınmak ve gün boyunca ellerinizi yıkamak anlamlarına da gelir. Bununla birlikte diş fırçanızı ve eski rujlarınızı veya balsamlarınızı değiştirmek de iyi bir fikir olabilir.

Ağız sağlığı sorunlarını önlemek için ayrıca dudak bakımı ve ağız sağlığı makalelerimizi inceleyebilirsiniz.

Elde egzama neden olur? ve Gül Hastalığı (Rozasea) yazılarımız da ilginizi çekebilir.