Jean'in Tarihi: Derin Bir Bakış

Şüphesiz ki jean’ler dolabımızdaki en kullanışlı parçalar. Onları ne zaman ve nerede giydiğiniz hiç önemli değil, çünkü hemen her ruh hali ve duruma uygun bir jean pantolon var. Dolayısıyla jean’lerin tüm gardıroplar için zamansız parçalar olduklarını söyleyebiliriz.

19. yüzyılın sonlarından bu yana, jean kavramı dayanıklı iş kıyafetlerinden, onsuz yaşayamayacağımız moda kombinlerine doğru geçiş yaptı. Sosyal, politik ve popüler kültürün tamamı, jean’in evriminde ve yaklaşık 150 yıllık tarihi boyunca değişen trendlerde rol oynadı.

Jean’in ilginç tarihi ve geçmişten bugüne en popüler jean stilleri hakkında bilgi edinmek için okumaya devam edin.

Jean’in doğuşu

1800’lerin ortalarında tulumlar şık değil pratik oldukları için sıkça kullanılıyordu. İş adamı Levi Strauss ve terzi Jacob Davis’in buluşu olan mavi jean pantolon metal düğmelerle birleştirilerek zorlu işlere dayanıklı bir üniforma haline getirildi. Bu iş kıyafeti bugün de bildiğimiz şekliyle devrim yaratmıştı ve bir daha asla eskisi gibi olmayacaktı.

1920’lerden 1930’lara: Vahşi Batı

İş kıyafeti olarak ortaya çıkan jean pantolonlar, 1920’ler ve 1930’lar boyunca, özellikle Batı Amerika’da madenciler, kovboylar ve işçiler arasında kullanılmaya devam etti. Ancak Hollywood bu trendi Batı filmleriyle beyazperdeye taşıyana kadar, jean pantolon ana akım kültüre girmedi. Moda cephesinde ise Levi's®, dışında kırmızı bir tasarımcı etiketi olan ilk kıyafet oldu. Ve Vogue, ilk jean modelini 30’lu yıllarda kapağına taşıdı. Jean’in belki de bir moda ifadesi ve sadece çalışan insanlar için mantıklı olabileceğini ima etti.

1950’ler: “Cool” mavi

Jean pantolon 1950’lerde “cool” bir görünümün simgesi haline geldi. James Dean ve Marlon Brando gibi popüler kültürün kötü adamları, filmlerinde meydanları sarsarken, çeşitli jean stillerini de popüler hale getirdiler. Beklendiği gibi, asi gençler statükoya karşı bu moda sembolünü ele geçirdi. Ardından bazı okul yönetimleri, öğrencilerin jean pantolon giymelerini yasaklayarak jean’e karşı olumsuz bir tavır takındılar.

1960’lar: Çiçek çocukların gücü

Barış ve sevgi 1960’ların kültür marşıydı. Bu genç ve özgür sevgi hareketi, daha düzenli giysilere karşı özgürlüğü temsil ederken aynı zamanda yaratıcı bir kendini ifade etme biçimi olarak hizmet eden gündelik blue jean’i kucakladı. Double denim ve jean ceketler de bu süre zarfında bir moda trendi olarak ortaya çıktılar. Jean’inizi süslerseniz ekstra havalı bir görünümünüz olurdu. Nakışlar ve yamalar, dönemin popüler seçimleriydi.

1970’ler: Amerikan tarzı

60’ların ruhu, hız kesmeden 70’lere taşındı. Bunda Charlie’nin Melekleri’nin yıldızı Farrah Fawcett ve model Lauren Hutton gibi dönemin havalı kadınlarının payı büyüktü. Dar kesim, daha düz paça jean pantolonlar, jean etek ve yeleklerin moda haline gelmesiyle silüetler daha küçük görünmeye başladı.

1980’ler: Tasarım jean

1980’ler, tasarım jean’lerin doğduğu yıllar. 15 yaşındaki Brooke Shields, bir Calvin Klein reklamında “Benimle Calvin’imin arasına hiçbir şey giremez” diyerek jean’i tüm moda tasarımcılarının zihninde ön plana çıkardı. Tasarım jean’ler pop kültüründe gerçek bir statü sembolü haline geldi. Taş yıkama, yırtık jean pantolon, bileğe doğru daralan ince bacak kesimleri ise son derece popülerdi.

1990’lar: “Baggy” jean

90’larda grunge ve hip-hop’un yükselişiyle jean modası yeniden değişti. Bazen yırtık, bazen yırtık olmayan düz paça jean pantolonlar, gündelik tarzın simgesiydi. “Mom jean”, yani daha rahat kesimli yüksek bel jean pantolonlar da çok modaydı; hatta şimdilerde geri döndüler. Popülerleşen bir başka stil, jean’in içinde adeta kaybolmaktı. Ne kadar büyük ve bol olursa o kadar iyi! Birden fazla cebi olan bol jean pantolonlar, tepeden tırnağa jean takımlar, tulumlar ve şortlardan bahsetmiyoruz bile…

2000’ler: Düşük bel

Düşük bel jean modasını öncelikle Destiny’s Child, Britney Spears ve Christina Aguilera popüler hale getirdi. 2000’lerin başında genç olan her insan bu pantolonların ne kadar konforsuz olduğunu hatırlıyordur. Yine de en sevdiğimiz popstar’ı taklit etmeye değerdi. 

2010’lar: “Skinny” jean

2010 civarında müzik festivallerinin popülaritesi artmaya başladı. Bir zamanlar müzik tutkunlarının rağbet ettiği yer, moda dünyasının da uğrak yeri oldu. Pop kültüründeki bu değişim, festival stilinin doğmasına yol açtı. Vintage esintili jean trendleri (mesela tulumlar) olmazsa olmaz moda öğeleri ve konser kombinleri haline geldi. Ama belki son 10 yılda ortaya çıkan en çarpıcı trend skinny jean’di. Jean streç teknolojisindeki gelişmelerin bir sonucu olan skinny jean pantolonlar, işe giderken ve hafta sonu buluşmalarında giyilmesi gereken bir stile dönüştü.

Günümüz: Kırpılmış, culotte, konforlu

Jean modası çeşitliliğe doğru ilerlerken artık rahatlık “moda” haline geliyor. Düz veya çizme kesimli orta ile yüksek belli jean’ler, daha geniş paçalı stiller, bazen kısa bazen de kırpılmamış modeller… Elbette günümüzde çevre dostu jean markaları olduğunu ve sürdürülebilir alışverişin modern bir hareket haline geldiğini de belirtmek gerek. Modacılar bugünleri kısaca “iyi hissettirenin iyi göründüğü dönem” olarak değerlendiriyor…

Ayrıca Deodorantın Tarihi yazımız ilginizi çekebilir.